Аз-Буки-Веди-Глагол

Loading

Абисинија – Етиопија

Авва – титула која им се дава на старешините во манастирите, а означува духовен отец, духовен великан.

Авакум – одмиот од малите продоци, кој претскажал за Спасителот и за заробувањето на Ерусалим.

Авел – вториот син на Адам и Ева, кој бил убиен од својот брат Каин.

Авесалом – третиот син на Давид.

Авив – десетти јудејски месец, подоцна преименуван во нисан.

Автокефален – оној кој се раководи сам, самостоен, без притоа да ја изгуби заедницата со другите, кој одлучува со своја „глава“, т.е. поглавар.

Автократор – оној кој самостојно владее, самовластник.

Ав – јудејски месец.

Агапи – љубов, со ова име се именувале христијанските вечери на љубовта.

Агарјани – чеда на Агара, слугинката на Сара и Авраам, кој го родила Исмаил, предокот на Мухамеданците.

Агијазма – света вода.

Агиос – светител (гр.)

Агнец  – Јагне, се мисли на Христос.

Агница – млада овца, често пати се користи како епитет за Пресвета Богородица и за маченичките.

Агрипа – внук на Ирод Велики.

Адам – првосоздадениот човек.

Адар – еврејски месец.

Ад – пекол, подземје, место и состојба на грешниците.

Адонај – име на Бог, според пророкот Исаија.

Аер – воздух, богослужбено платно со кое се покриваат светите дарови.

Акатист – химни во чест на Пресвета Богородица кои се читаат без седење, неседални.

Акривија – точно, строго исполнување на правилата.

Аксиос – достоен.

Алавастер – сад за чување мириси.

Алилуја – фалете го Господа.

Алкати – гладува.

Алчуштиј – оној кој гладува.

Амвросија, амброзија – нектар, храна на боговите, храна која не се распаѓа.

Амвон – издигнато место во храмот од каде што се чита Евангелието и се проповеда.

Амма – духовна мајка во манастир, игуманија.

Амнистија – простување на вината, заборавање, бришење на нечија вина.

Амигдал – мигдал, бадем.

Анафора – вознесување, издигнување, принесување.

Анатема – проклетство, кога човек поради своите упорни гревови и непокајаност се исклучува од црковната заедница, и се забрануваат било какви молитви за него, лишување од милоста Божја. Гревот е тој кој анатемисува, а не луѓето.

Ангел – гласник.

Анали – летописи.

Антидор – наместо дар, благословен леб кој се дава како утеха на оние кои не се причестиле, нафора.

Антиминс – наместо трпеза, наместо престол. Четириаголно платно на кое е изобразено погребението Христово и кое го означува гробот Христов. Во него се вшиваат свети мошти од маченици, и на него стои потписот од архиерејот кој го осветил и му дал благослов на свештеникот да служи Литургија во негово име.

Антипасха – наместо Пасха, првата недела после Велигден, кога се слави споменот на апостолот Тома.

Антифон – стихови кои се пеат од две певници, од две страни.

Антихрист – оној кој доаѓа наместо Христос, кој е противник Христов, кој лажно сака да Го замени Христа.

Антропоморфизам – кога на нечовечки битија им се даваат човечки особини, или кога на Бога му се припишуваат човечки особини.

Антологион, антологија – цветослов, збир од цветови или мудрости.

Апокалипса – откровение, последната книга од Новиот Завет, откривање на тајните Божји.

Апокрифни книги – тајни книги, кои содржат нејасни учења, кои имаат нечисто христијанство.

Апостат – отпадник, отстапник од Бога.

Апостол – пратеник, испратен.

Апостолник – дел од монашката облека на монахињите, кој ја покрива главата и лицето.

Апсида – полукружниот источен дел на храмот, каде што се наоѓа олтарот.

Арарат – планината на која е најден Ноевиот кораб.

Армас – обручување, прстенување.

Арон – старозаветен првосвештеник, брат на Мојсеј.

Артос – квасен леб кој се користи за Света Литургија, за света Причест.

Архангел – прв меѓу ангелите.

Архиереј – свештеноначалник, највисок чин во ерархијата, епископ, владика.

Архиепископ – прв меѓу епископите, поглавар на една помесна црква.

Архиѓакон – прв ѓакон меѓу безбрачните ѓакони. Кај брачните ѓакони првиот се нарекува протоѓакон. Архи –најчесто се користи за првенство кај безбрачните, кај монаштвото.

Архимандрит – старешина на повеќе манастири со свештенички чин, најблизок чин до архиереј.

Архистратиг – прв во небесната војска.

Аскеза – (подвиг), вежбање во добродетелите. Аскет и атлет често пати се поистоветуваат во црковната литература.

Аспида – отровна змија, преносно – ѓавол.

Аште – ако, иако.

Багреница – платно во црвена или пурпурна боја.

Бајач, баење – дејства кои биле строго забранети уште во Стариот Завет. Обично таквите работат со помош на ѓаволот.

Басна – волшепство, маѓија.

Бдение – сеноќно богослужение, кое се состои од повеќе поврзани богослуженија кое на крајот завршува со Литургија. Бдеење значи и неспиење. Оттука доаѓа името бадник – будник, бдение.

Бестрастие – слобода од страстите.

Безмездие – бесребреништво, кога човек работи без никаква награда, бесплатно.

Безмолвие – состојба кога човек не зборува ништо, туку постојано се моли.

Безначален – оној кој нема почеток, беспочетен.

Безневестнаја – онаа која не знае за брак, се мисли на Пресвета Богородица, која не изкусила брак, а родила дете.

Безобразен – оној кој го извалкал Божјиот образ во себе.

Бесплотен – бестелесен, оној кој нема тело, се мисли на ангелите.

Бесребреници – оние кои лечат бесплатно, без да земаат пари или награда. Се мисли на светите бесплатни лекари, како што се светите Козма и Дамјан и останатите бесребреници.

Бессемено – се мисли на зачнување без машко семе.

Бес – демон.

Беседа – разговор, проповед.

Библија – збир од повеќе свети книги, Светото Писмо на Стариот и Новиот Завет.

Благовештение – празник кога архангелот Гавриил ѝ соопштил радосна вест на Дева Марија дека ќе зачне и ќе го роди Спасителот на светот, Синот Божји.

Благовоние – благоухание, ароматичен мирис.

Благоволение – добра волја, расположеност за нешто.

Благоглаголив – красноречив, оној кој убаво зборува.

Благоговение – побожност, богобојазливост, длабока почит.

Благодат – енергија, дејство, кое ни се дава преку светите таинства, преку подвижничко-литургискиот живот во Црквата. Преку благодатта Го спознаваме Бога.

Благолепие – убавина.

Благочестие – побожност.

Благообразен – оној кој има добар образ, пристоен човек, познат, достоинствен, почитуван.

Благоразумен – признателен, благодарен, јасен, вразумен.

Благорастворение – поволни климатски услови.

Благослов – евлогија, добар збор, молитва, посакување на нешто добро од Господ за некого.

Благочестие – вистинско почитување на Бога, побожност.

Благочиниј – архиерејски намесник.

Блуд – телесни односи со блудница, идолопоклонство, губење на вистинскиот пат, заблудување, сладострастие, вонбрачна врска.

Бљустител – чувар на нечиј престол.

Богоблагодатна – исполнета со Божјата благодат.

Богобрат – се мисли на св. ап. Јаков.

Богоглаголив – оној кој зборува просветен од Бога.

Богомати, Богомајка – Мајка Божја, Пресвета Богородица.

Богоотроковица – ќерка Божја.

Богородица – онаа која Го родила Синот Божји, Господ Исус Христос, од која Бог примил тело и се воплотил.

Богословие – оној кој зборува за Бога, или оној кој зборува со Бога и го знае Бога.

Богочовек – Исус Христос, совршен Бог и совршен човек.

Битие – Прва кн. Мојсеева, Создавање, суштество.

Беда – неопходност, опасност, насилство, страдање, горчина.

Великомаченик – оној кој заради Христа претрпел големи измачувања и бил убиен.

Владика – деспот, владетел, епитет кој го добиле архиереите по губењето на царската власт во империјата. Кога влегува архиерејот во храмот се пее древна химна, и во неа му се обраќаме најпрво на Владиката (т.е. владетелот, царот) а потоа на Свештеноначалникот (архиерејот) и се молиме Бог да им даде многу години за живеење. Откако паднала царската власт оваа химна се користела само за архиерејот, па тој станал и владика и свештеноначалник.

Воздржание – воздржување телесно и духовно. Воздржување од храна, од телесни односи, воздржување со сите сетила.

Воплоти – прими тело, стана плот (материја, месо)

Воскресение – станување од мртвите.

Вочовечи – стана човек.

Глагол – збор.

Глаголати– зборува.

Гортан – грло.

Гортанобјесие – страст по разновидни вкусови, желба за разновидни јадења.

Господен – Господов.

Господеви – архаичен датив, исто како Господу.

Губа – сунѓер.

Не кради, сподели: